प्रणवीर महाराणाप्रताप !!

प्रणवीर अर्थात मेवाडचा राजा महाराणा प्रताप. आजही ह्यांच्या गौरवशाली इतिहासाचे किस्से ऐकणे म्हणजे पर्वणीच असते. त्यात कादंबरीत कठीण विषयाला सोपे करण्याची शैली सुद्धा वेगळीच असते. पराक्रमी योद्धयाची फारशी ओळख दुर्दैवाने आपल्याकडे नाही. राजपूतांमध्ये स्वाभिमानाची आग चेतविण्याचे महत्कार्य महाराणा प्रतापांनी केले. अकबराशी प्राणपणाने झुंज घेतली, प्रचंड पराक्रम गाजवला आणि त्याच महाराणाप्रताप यांच्याविषयी मराठीत माहिती कमीच सापडते. 

भारताच्या मध्ययुगीन इतिहासातील अत्यंत तेजस्वी आणि दैदिप्यमान व्यक्तिमत्त्व म्हणजे 'महाराणा प्रताप'. ज्या महापुरुषांच्या केवळ स्मरणानं देशभक्तांचे बाहू स्फुरण पावतात ते प्रातःस्मरणीय नाव म्हणजे 'महाराणा प्रताप'. ज्याच्या जाज्वल्य राष्ट्रप्रेमाच्या कथांवर भारतीय मनं संस्कारित होऊन त्यांत राष्ट्रीय भावना निर्माण होते ते नाव म्हणजे 'महाराणा प्रताप'. राजस्थानच्या भूमीचा कणनकण, अरवली पर्वताचे उत्तुंग शिखर, घनदाट अरण्यातल्या वृक्षांच्या पल्लवित शाखा, या पुण्यभूमीवर वाहणारे मंद वारे आणि शांत नीरव रात्री आकाशात शांतपणे चमकणारे अगणित तारे अजूनही मूकपणे या प्रणवीराची कथा सांगत असतात, शतकानुशतकं. जाज्वल्य राष्ट्रप्रेमाची प्रदीप्त ज्योत, भारताच्या इतिहासातलं सोनेरी पान, आणि मातृभूमीसाठी सर्वस्वाची आहुती देणाऱ्या परमवीराची, त्याच्या यशापयशाची प्रेरणादायी गाथा म्हणजे महाराणा प्रतापांच्या आयुष्यावर असलेले 'प्रणवीर महाराणाप्रताप' ही कादंबरी गाथा आहे. 

राजस्थानमधील मेवाडच्या महापराक्रमी राजा प्रतापसिंह याच्या शौर्याने आजही भारतीयांचा ऊर भरून येतो. तुर्कांशी त्यांनी दिलेल्या लढ्याचे वर्णन आजही केले जाते. १५७२ ते १५९७ अशी २५ वर्षे राज्य केले. आपल्या मातृभूमीसाठी सर्वस्वाची आहुती देणाऱ्या या परमवीराची कथा, त्याच्या यशापयशाची प्रेरणादायी गाथा डॉ. भारती सुदामे यांनी प्रणवीर महाराणा प्रताप यातून लिहिली आहे. महाराणा प्रताप, मेवाड, त्याचा प्रिय चेतक घोडा आणि हल्दी घाटची लढाई, हाच इतिहास माहीत असणाऱ्यांना या कादंबरीतून महाराणांचे प्रामाणिक चरित्र समजते. देदीप्यमान पुरुषाची राष्ट्रप्रेमाने भारलेली ही कहाणी नव्या पिढीसाठी प्रेरणादायी आहे.

भारती ताई त्यांच्या मनोगतात लिहितात की, 'महाराणा प्रतापांच्या आयुष्यावर कादंबरी लिहायची म्हणजे व्यक्तिपूजन नव्हे.

'प्रतिमापूजन' 'प्रतिमाभंजना'ला दिलेलं उत्तर ठरू शकत नाही.' ही समजही दिली गेली. राणा प्रतापांच्या आयुष्याचा अभ्यास करण्यात जे गवसलं ते व्यक्त करण्याच्या सहज प्रक्रियेतून 'प्रणवीरा'चा जन्म झाला. ९ मे १५७० ला महाराणा प्रताप यांचा जन्म झाला. आज महाराणा प्रताप यांची जयंती आहे. त्यांची स्फुर्तीदायी जीवनगाथा जाणून घेण्यासाठी सौ.भारती सुदामे यांनी लिहिलेले 'प्रणवीर महाराणाप्रताप' ही कादंबरी मिळवून वाचायला हवी आणि संग्रही असावी अशीच आहे.

✍️ सर्वेश फडणवीस

#प्रणवीर #महाराणा_प्रताप_जयंती