आदीमाय तु तुझीच माया । पसरे या भुवनी..🙏🌺🙏

सणवार असले की सगळीकडे आनंदी आणि प्रसन्न वातावरण असतं. गणेशोत्सव, नवरात्र, दिवाळी अशा हिंदूंच्या मुख्य धार्मिक सणांमध्ये म्हटल्या जाणा-या आरत्या या त्या-त्या सणांचं महत्त्व आणि उत्साह द्विगुणीत करतात. आरती म्हणताना सर्वानी त्यातील अर्थ समजून घेऊन ती मनोभावे म्हटली, तर ती देवापर्यंत पोहोचते असा मानवी समज आहे. खरंतर आर्ततेने देवांची स्तुती करण्यासाठी केलेलं गायन म्हणजे आरती. 

सध्या नवरात्रात पारंपरिक आरती म्हणण्याचा प्रत्येकाकडे प्रघात आहेच. देवीच्या पारंपरिक आरती म्हणतांना वातावरणात जी ऊर्जा जाणवते ती शब्दांत व्यक्त होणारी नाहीच. काही क्षण हे अनुभूती घेण्याचे असतात आणि ते तसेच घ्यावे. हार,फुलं,तुळशी,बेल,प्रसाद आणि मंद तेवत राहणारी समई,शेजारी राळ व धूप ह्याने आपल्या आजूबाजूचं वातावरण चैतन्याने भारून जाते. मग आरती सुरू होते आणि ही आरती अगदी तल्लीनतेनं, श्रद्धेनं,भक्तिभावानं म्हटली की ब्रह्मानंदी टाळी लागते. आरती हा शब्द संस्कृतमधील आराभिक, आर्तिका अशा शब्दांवरून आला आहे. काही ठिकाणी आरतीला आर्तिक्य, महानिरांजन अशीही नावं आहेत, पण सर्वसामान्यपणे आरती हेच नाव जास्त प्रचलित आहे. प्रज्वलित तुपाचे निरांजन, पणती किंवा दिवा ताम्हणात ठेवून ओवाळणं म्हणजे आरती. 

आरतीद्वारे भक्त देवाची प्रार्थना करतो की, देवा माझी सगळी संकटं, अडचणी दूर करून माझ्यासह माझ्या कुटुंबीयांचं रक्षण कर, कल्याण कर, त्यांना ऐश्वर्य व सद्बुद्धी दे कारण संकटं,अडचणी, दु:ख हे सगळे क्लेश भक्तालाच असतात. अनेकदा आरती करतांना ज्या देवतेची त्यात स्तुती केली असते तिचे रूपच साक्षात डोळ्यांसमोर येते आणि आरतीचे हे वेगळेपण अद्भुत असेच आहे. माहूरगड निवासिनीं आई रेणुकेची पारंपरिक आरती नवरात्र पर्वकाळात म्हणतांना साक्षात रेणुकेचे रूपच डोळ्यासमोर येतं आणि खरंतर ज्या संतांनी देवीचे हे वर्णन केले आहे ते अद्भुत आहे.  दरवेळी आरती म्हणतांना हा अनुभव नकळतपणे येतो. अशी ही आरती,

ओवाळू आरती भवानी । माहुरगड वासीनी

भवानी मातापूर वासिनी।जगदम्बा जमदग्नी सती तु परशुराम जननी ।। धृ ।।

वाहे चरणी वैनगंगा । पुव्योदक वाहिनी । दुमदुमतो

गड एक सारखा । उदोकारवचनी ।। १ ।। ओवाळु आरती..

पंचप्राण मम पाजळुनी हे । घेऊनी निरांजनी

भक्तीने आरती मंदीरी । आलो घेवोनी ।

मंदावती फूलवाती भवभये । हालती बावरूनी ।

ज्योत वाढवी स्नेहाची तु । धारवरी धरूनी ।। २ ।। ओवाळू आरती

माय रेणुके अंबाबाई । करीतसे विनवणी ।

दीन लेकरू तुझपावंग । झडकरी ये धावुनी ।

मूळपीठ नाईके सत्वरी। दे मज मुळ धाडुनी ।

भावनसेहा मला येथूनी ने मज तव चरणी ।। ३ ।। ओवाळू आरती

मळवट लेपन तुझेच चिंतन मूर्ती तव नयनी

आदीमाय तु तुझीच माया । पसरे या भुवनी

सत्यरूप तव मजला दावुनी, भवबाधा ना सुनी

विकास करण्या झणी मुक्ती दे। जीवन फळयोनी ।। ४।।

ओवाळु आरती भवानी माहुरगड वासीनि।भवानी मातापूर वासिनी । जगदंबा जमदग्नी सती तु परशुराम जननी ।।

✍️ सर्वेश फडणवीस 

#शारदीय_नवरात्र