पूर्णब्रह्मची अन्नपूर्णा जयंती कठाळे

पूर्णब्रह्म !  या नावातच तृप्ततेची ढेकर दिल्याचे समाधान सहज मानवी मनाला होईल इतकी ताकद या एका शब्दांत आपल्याला जाणवते. ' अन्न हे पूर्णब्रह्म'  या लहानपणीच्या मिळालेल्या  संस्कारातून पूर्णब्रह्म चा प्रवास सुरु झाला असं म्हणता येईल. शून्यातून विश्वनिर्मितिचा प्रवासच आपल्यासमोर उलगडणार आहे. जयंती डोणगावकर ते जयंती प्रणव कठाळे हे नाव नागपूरात विशेषतः महाल भागातील अनेकांना परिचित आहे पण आज हे नाव कर्नाटकातील बंगलोर सारख्या समृद्ध शहरातून जागतिक स्तरावर पूर्णब्रह्म ची अन्नपूर्णा म्हणून विश्वविख्यात झाले आहे. 

आज महाराष्ट्रीयन विशेषतः मराठी जेवणाला जागतिक स्तरावर नेण्यात त्यांचे विशेष योगदान आहे. पिझ्झा, पास्ता,इटालियन च्या जमान्यात पुरणपोळी याला जगात सर्वोत्तम खाद्य करण्याचें धाडस २००६ साली त्यांनी केले. सुरुवातीला घरातूनच त्यांनी खाद्य पदार्थ देणे सुरू केले परंतु प्रत्यक्षात हे स्वप्न हॉटेलच्या रुपात २०१२-१३ साली सुरू झाले. खरंतर सहा वर्षे ही संकल्पना सत्यात उतरायला लागली आणि अमेरिकेत एका स्पॅनिश शेफ ने स्वतः पुरणपोळी करत पूर्णब्रह्म आज खऱ्याअर्थाने जगन्मान्य झाले आहे. 

१४ वर्ष आयटीमध्ये नोकरी करणारी, चांगला पगार असलेली अनेक वर्षं परदेशातही राहिलेल्या जयंती ताई आहे. पण महाराष्ट्रीयन पुरणपोळी, थालीपीठ, वरण-भात यांसारखे घरात होणारे पदार्थ त्यांना स्वस्थ बसू देईना. बाहेर देशात किंवा हॉटेलमध्ये गेल्यावर चायनीज, पंजाबी, इटालियन असे वाटेल ते पदार्थ खाण्यापेक्षा माझ्या मातीत होणारे, घरची चव देतील असे पदार्थ माझ्या देशात आणि परदेशात का पोहोचवू नयेत या गोष्टीने त्या अस्वस्थ झाल्या. पुढे कौटुंबिक जबाबदाऱ्या सांभाळतानाच एक दिवस तिने आयटीतील सुखाची नोकरी सोडण्याचे ठरवले आणि बंगलोर मध्ये ‘पूर्णब्रह्म’ उदयास आले . मराठी माणसाकडे स्वयंपाकातील इतकी चांगली कला आणि परंपरा असताना ते पदार्थ अमराठी माणसांपर्यंत आणि विशेषतः परदेशात का पोहोचू नयेत या एकाच ध्येयाने जयंती ताईंचा प्रवास सुरु झालाय. आमचा संवाद सुरू होता तो सुद्धा त्यांच्या किचनमधून. फोन स्पिकरवर आणि त्या काम करत होत्या. कारण मला मिक्सरचा,भांड्याचा आवाज येत होता आणि न राहवता मी शेवटी विचारले तेव्हा त्यांनी सांगितले की,'तुझ्याशी बोलतांना माझा स्वयंपाकही सुरू आहे.' जिद्द,चिकाटी आणि परिश्रम हीच त्यांच्या यशस्वी जीवनाची किल्ली आहे. दीड तास बोलतांना त्यांच्या बोलण्यात करारीपणा आणि प्रसंगी  सहजपणा जाणवत होता पण काहीतरी वेगळं करण्याचा ध्यास आणि जिद्द त्यांच्या बोलण्यातून मला जाणवत होती.  

साधारणपणे नागपुरातील महाल भागात मध्यमवर्गीय,चाकोरीबद्ध कुटुंबात जडणघडण झाली असल्याने आजी, आई, काकू, आत्या, मामी, मावशी यांच्याकडून स्वयंपाकाची उपजत असणारी आवड त्यांना काहीतरी करण्याची ऊर्जा देणारी ठरली. हे सगळं करत असतानाच महिलांनी व्यवसायात यावे,त्यांनी स्वत:च्या पायावर उभे रहावे यासाठी जयंती कठाळे विशेष प्रयत्नशील आहेत. येत्या काळात ५ हजार नवीन शाखा सुरु करण्याचा त्यांचा मानस आहे. परदेशातील मराठी माणसाला आपल्या देशाची कमी भासू नये म्हणून त्याला अगदी गरम तूप,भात आणि मेतकूट मिळावे यासाठी त्या अक्षरश: दिवस रात्र एक करत आहेत. 

अनेकदा हॉटेलमध्ये आल्यावर लहान मुले खाण्यासाठी त्रास देतात. त्यांच्यासाठी पौष्टीक आणि तरीही वेगळ्या पद्धतीने तयार केलेले पदार्थ पूर्णब्रह्ममध्ये उपलब्ध आहेत. एकत्र कुटुंबात असल्याने त्यांना कौटुंबिक श्रीमंती लाभली आहे. आपले हॉटेल चालविण्यापासून ते देशातील आणि परदेशातील महिलांना पूर्णब्रह्मच्या शाखा सुरु करण्यासाठी प्रोत्साहन देत असताना सगळीकडे त्या फक्त नऊवारी नेसून फिरत आहेत. आयटीमध्ये असतांना आधी फॉर्मल शर्ट आणि पँट घालणारी महिला मागच्या काहीं वर्षांपासून अचानक सतत नऊवारीमध्ये कशी राहू शकते, तेही या काळात. असा प्रश्न त्यांना विचारल्यावर त्या म्हणतात, हे माझ्या एकटीचे श्रेय नाही. माझ्या लहान मुलांपासून ते मला प्रेरणा देणाऱ्या प्रत्येक व्यक्तीचा या बदलामध्ये मोलाचा वाटा आहे आणि आज पूर्णब्रह्मची नऊवारी नेसलेली जयंती कठाळे विश्वविक्रमी वाटचाल करत आहेत. 

आज आपल्या व्यवसायाला एका वेगळ्या उंचीवर नेऊन ठेवण्याचा विचार करणार्‍या जयंती कठाळे यांचा ‘फ्रँचायझी’ देतानाही महिलांना प्राधान्य देण्याकडे कल असतो. काही वर्षे इन्फोसिस मध्ये काम केल्याने त्यांच्या आदर्श म्हणजे ‘इन्फोसिस’च्या संस्थापिका सुधा मूर्ती आणि नारायण मूर्ती आहेत. सुधा मूर्ती यांनी जयंती कठाळे यांच्या आग्रहाखातर ‘पूर्णब्रह्म’ला भेट दिली आणि तो व्हिडिओ प्रचंड व्हायरल झाला. 'माझी रेणुका माऊली' हे बॅकग्राउंड असलेले गाणे आणि अनेकांना ते बघतांना कुणीतरी आपल्याघरी जेवायला आले की काय असे वाटत होते. इतका साधेपणा,सहजपणा व्हिडिओमध्ये जाणवत होता. 

नवीन उद्योजकांनी उद्योग सुरू करण्याबद्दल त्या सांगतात,‘मोठे स्वप्न बघा. ते पूर्ण करण्यासाठी धडपड करा. वाटेत ठेच लागून खाली पडाल, तरीही उठून पुन्हा मार्गक्रमण करा. पुन्हा सर्व ताकदीनिशी उठा, सर्व प्रयत्न पणाला लावा.. यश नक्की तुमचेच होईल’ हा मूलमंत्र अनेक यशस्वी व्यावसायिक आणि उद्योजक देतात आणि स्वतःही त्याचे पालन करतात मी आजवर ज्यांच्याशी संवाद साधला ते याच वाटेवरून मार्गक्रमण करत आहे आणि आज सगळेजण यशोशिखरावर आहेत असेच एक मोठे स्वप्न उराशी बाळगून मराठमोळ्या अस्सल नागपूरी जयंती कठाळे या आज एक यशस्वी महिला उद्योजिका बनल्या आहेत. 

'मराठी जेवण हे सगळ्या जगात पोहोचलं पाहिजे' या आपल्या स्वप्नाला सत्यात उतरविण्यासाठी 'पूर्णब्रह्म' नावाचं मराठी रेस्टॉरंट सुरू करणाऱ्या जयंती कठाळे यांच्या पुढील वाटचालीस मनापासून शुभेच्छा आहे. संवाद साधत असतांना त्यांनी त्यांची एक शायरी ऐकवली जी खूप आवडली त्या म्हणतात, 

' गम ना कर जिंदगी बहुत बडी है 

चाहत की महफिल तेरे लिए ही सजी है 

एकबार मुस्कुराकर तो देख , 

तकदीर खुद तुझसे मिलने तेरे बाहर खडी है ।।'

✍️ सर्वेश फडणवीस 

#पुढे_पडलेले_मराठी_पाऊल #लेखमाला #लेख७