प्रसन्न पटवर्धन - 'प्रसन्न' अनुभव देणारी 'पर्पल'

प्रसन्न - पर्पल या खाजगी बसने आपल्यापैकी प्रत्येकाने प्रवास केला असेलच. प्रवासात प्रत्येकाला चांगले-वाईट अनुभव येत असतात. प्रवास सुखाचा आणि आरामदायी व्हावा यासाठी सुद्धा आपण योग्य नियोजन करतो. पण या सुखासीन आणि आरामदायक प्रवासासाठी ज्यांनी मेहनत घेतली आणि आज जे यशस्वी उद्योजक म्हणून जगन्मान्य आहेत, प्रसन्नता ज्यांच्या बोलण्यातून सहज जाणवते असे आहेत प्रसन्न पर्पल ट्रॅव्हल्स चे सर्वेसर्वा श्री प्रसन्न पटवर्धन. प्रसन्न पर्पल मोबिलिटी सोल्यूशन च्या माध्यमातून त्यांचा उद्योग सुरू आहे. 

श्री प्रसन्न पटवर्धन यांच्या प्रवासाविषयी अधिक जाणून घेताना आश्चर्य वाटेल आणि पुढच्यावेळी या खाजगी बसने प्रवास करतांना आपल्याला तो प्रवास अधिक आनंददायी ठरेल कारण प्रसन्न पर्पल मराठी उद्योजकाची देण आहे. आज १३०० हुन अधिक बसेस त्यांच्या देशांतर्गत सुरू आहे. गेले दीड वर्ष झाले कोविडमुळे प्रवास बंद असला तरी आजही आपल्या ग्राहकांच्या ते सतत संपर्कात आहे. त्यांच्याशी बोलतांना जाणवतं की माणूस कितीही मोठा असला तरी सहजपणा आणि आपलेपणाने तुम्ही कुणाला ही जिंकू शकता कारण दीड तासाहून अधिक वेळ संवाद साधत असतांना तो संवाद प्रेरणादायी आणि काही अनुभवातून हसवणारा होता. आज BOCI जी non profit organization,not for profit आणि passenger industry led & managed oragazition आहे त्या संस्थेचे प्रसन्न पटवर्धन प्रेसिडेंट आणि फाऊंडर प्रेसिडेंट पण आहेत. २००३ साली सुरू केलेल्या त्यांच्या या प्रयत्नांना २०१६ साली यश मिळाले. 

साधारणपणे १९६४ साली प्रसन्न पटवर्धन यांच्या वडिलांनी 'प्रसन्न ट्रॅव्हल्स' हा छोटेखानी वाहतूक व्यवसाय सुरु केला. पुणे विद्यापीठातील कर्मचा-यांना वाहतूक सेवा पुरविण्याची जबाबदारी त्यांच्या वडिलांवर होती तर वडिलांचे बंधू यांचा हॉटेल आणि डेअरीचा बिझनेस होता. घरात लहानपणापासून व्यवसायाचे धडे त्यांना मिळत होते. प्रसन्न पटवर्धन यांच्या बाबतील सांगायचे तर त्यांनी मॅनेजमेंटचे शिक्षण पूर्ण केले आहे पण नियतीला काही वेगळचं मान्य होतं. काही कारणाने विद्यापीठातील कर्मचाऱ्यांना वाहतूक सेवा देण्याचे कॉन्ट्रॅक्ट रद्द झाले. मग वडिलांना एका वेळेस बिझनेस बंद करण्याची पाळी आली होती. त्याचक्षणी प्रसन्न पटवर्धन यांनी ओळखलं आपल्या वडिलोपार्जित व्यवसायाला आपली गरज आहे. मॅनेजमेंट कोळून प्यायलेले प्रसन्न पटवर्धन यांनी आपल्या वडिलांचा व्यवसायात लक्ष घालायला सुरुवात केली आणि आज त्याची भरभराट आपल्याला दिसते आहे. प्रसन्न पटवर्धन यांना कौटुंबिक श्रीमंती लहानपणापासून लाभलेली आहे. आज लॉकडाऊन असल्याने पुन्हा कुटुंबीयांबरोबर ते छान वेळ घालवत आहे. नवनवीन तंत्रज्ञान हाताळणे आणि रोज नवी गोष्ट शिकण्याची जिद्द आजही नियमितपणे सुरू आहे. 

प्रसन्न पटवर्धन यांचा मॅनेजमेंटचा अभ्यास असल्याने त्यांनी सर्वप्रथम वडिलांच्या बिझनेसमध्ये वेगाने बदल करण्यास सुरुवात केली. खरंतर आता नव्या इतिहासाची पायाभरणी होत होती आणि ही नव्या इतिहासाची नांदी भविष्यात खूप मोठ काहीतरी करणार या विश्वासाने सतत धडपडणारी होती कारण प्रसन्न ट्रॅव्हल्स आता वडिलोपार्जित व्यवसायाकडून कॉर्पोरेट कंपनी बनत चालली होती. सर्वप्रथम त्यांनी संपूर्ण ऑफिसची डागडुजी केली. नवीन गाड्या खरेदी केल्या पुढे गाड्यांमध्ये साफसफाई, पडदे, म्युझिक सिस्टीम,एअर कंडिशनर अशा अनेक सुविधा त्यांनी ग्राहकांना दिल्या. १९८५ साली तीन लाख रुपये कमवित असतांना पुढील १० वर्षाचे नियोजन त्यांनी केले आणि त्या दहा वर्षात त्यांनी १० कोटींची मजल मारली होती. फिलिप्स, टेल्को सारख्या कंपन्या प्रसन्न ट्रॅव्हलच्या ग्राहक यादीत होत्या. दिवसागणिक कंपनीतील गाड्या, टेम्पोची संख्या ही सतत वाढत चालली होती. हा प्रवास म्हणावा तसा सोपा नव्हता. रोज या क्षेत्रांत नवे कायदे येत होते त्याचा अभ्यास करणे ते आपल्या व्यवसायात लागू करणे खरंतर ते बदल त्रासदायक होते पण त्यातही प्रसन्न पटवर्धन यांनी त्या कायद्याचा अभ्यास केला आणि लगेच अंमल बजावणी केल्याने पुढे त्यांची वाटचाल सुखकर झाली.

१९८८ साली प्रसन्न पटवर्धन यांनी बस वाहतूक सेवेत प्रवेश करायचे ठरवले. त्यांनी आपल्या ताफ्यातील चार कार, दोन टेम्पो विकून १० लाख रुपयांची गुंतवणूक करुन पहिली एसी बस विकत घेतली. पुण्यातील त्या काळातील ती पहिली खाजगी आणि एसी बस होती. प्रसन्न पटवर्धन  सांगतात की, "आम्ही यामध्ये काही काळ अपयशी ठरलो. पुढे आम्ही बस मार्ग बदलले. त्यानंतर आम्हाला चांगल प्रॉफिट मिळत गेलं." पुढील चार वर्षात प्रसन्न ट्रॅव्हल्स यांनी कोल्हापूर-पुणे, अकोला-पुणे आणि बंगलोर-पुणे या मार्गावर बस सेवा सुरु केल्या. यानंतर बस सेवा हा प्रसन्न ट्रॅव्हल्सचा मुख्य व्यवसाय बनला आणि आज १३०० बसेस दिमाखात रस्त्यांवर फिरताना दिसत आहे. ग्राहकांच्या पसंतीस उतरत आहे. आज अष्टविनायक असो का गोवा- गणपतीपुळे अनेक सामान्य कुटुंब यांच्यामुळे सुखाचा प्रवास करू शकतात. या क्षेत्रात एफडीआय आणण्याचा पहिला मान त्यांच्या नावे आहे. आज आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या मदतीने संपूर्ण बसची माहिती एका क्लीकवर त्यांना दिसते. जिद्द,चिकाटी, सातत्य आणि अविश्रांत परिश्रम त्यासाठी सतत प्रवास यामुळे आज यशस्वी उद्योजक म्हणून ते नावारुपास आले आहेत. 

२००९ साली ५० कोटींची मोठी गुंतवणूक त्यांच्या बिझनेसमध्ये आली. अंबित प्राग्मा वेन्चर्सने प्रसन्न ट्रॅव्हल्समध्ये ५० कोटी रुपयांची गुंतवणूक केली आणि त्यानंतर कंपनीने मागे वळून बघितलेच नाही. कारण पुढे नवी ओळख उदयास येणार होती.  प्रसन्न ट्रॅव्हल्स 'प्रसन्न पर्पल मोबिलिटी सोल्यूशन' म्हणून आता नावारूपाला आली आहे. आज प्रसन्न-पर्पलच्या खाजगी बसेस मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, कर्नाटक, गुजरात आणि दिल्ली राज्यात १००० हुन अधिक बस रस्यावर धावणाऱ्या आहेत,त्यापैकी ७५० अधिक बस कंपनीच्या स्वतःच्या मालकीच्या आहेत. आज वाहतुक क्षेत्रातील महत्त्वाच्या असलेल्या प्रसन्न पर्पल कंपनीने ४० हुन अधिक वर्षे पूर्ण केले आहे. पंजाब मधील लुधियाना सारख्या शहरात गेल्या ६ वर्षांपासून स्थानिक शहरी बस सुविधा ही स्वतः प्रसन्न पर्पल चालवत आहे. त्याबरोबरच दिल्ली,सुरत,पुणे आणि मुंबईत ही सुविधा योग्य पद्धतीने सुरू आहे. अद्ययावत यंत्रणेने सज्ज असे ऑफिस आहे. आज तेथे चार हजारांहून अधिक कर्मचारी कार्यरत आहे. शहर, इंटरसिटी, कर्मचारी, स्कूलबस, ‘हॉप ऑन हॉप ऑफ’, लक्झरी बस सेवा सेवांमध्ये प्रसन्न पर्पल सध्या मोठ्या प्रमाणावर कार्यरत आहे. तसेच खेळाडूंचे दौरे, कलाकारांची वाहतूक व्यवस्थेसाठीही प्रसन्न पर्पल सदैव तत्पर आहे. 

आजच्या नवीन उद्योजकांना ते सांगतात की,आपण व्यवसाय करतांना फार छोटी स्वप्न बघतो म्हणून स्वप्न मोठी बघायला हवी. Calculated रिस्क असलेली ability आपल्यात निर्माण व्हायला हवी. बिझनेस Discipline आपल्याकडे यायला हवा. 

आज स्वतःच्या मेहनतीने आणि जिद्दीने चाकोरीबद्ध आयुष्य न जगता वाहतूक क्षेत्रांत स्वतःची ओळख निर्माण करणारे श्री प्रसन्न पटवर्धन यांचा प्रवास सतत सुरू आहे. महिन्यातून २०-२२ सलग प्रवास करणारे प्रसन्न पटवर्धन यांनी सद्य परिस्थितीमुळे स्वल्पविराम घेतला आहे पण येणाऱ्या काळात पुन्हा तो गरुडभरारी घेणारा असेल यात शंकाच नाही आणि त्याबद्दल ते ही खूप आशावादी आणि सकारात्मक आहेत. त्यांच्या भावी वाटचालीस मनापासून शुभेच्छा आहेत. 

✍️ सर्वेश फडणवीस 

#पुढे_पडलेले_मराठी_पाऊल #लेखमाला #लेख८ Prasanna Purple