देश हमें देता है सब कुछ, हम भी तो कुछ देना सीखें ॥

आज या माध्यमातून प्रत्येकाच्या घरावर तिरंगा बघितला आणि राष्ट्रप्रेमाची भावना अधिक जागरूक झाली आहे हे जाणवले. अमृत महोत्सवी वर्षात "राष्ट्र प्रथम" ही भावना मनामनात रुजली आणि येणाऱ्या शतक महोत्सवात भारत नक्कीच जगाला दिशा देणारा असेल हे आपुसक वाटले. शक, हुण आदी राजांना परास्त केलेला, मुस्लिम राज्यकर्त्यांचा जाचाला कधी असंघटितपणे तर कधी संघटित होऊन ध्वस्त करणारा आपला भारतवर्ष मधुमंत्रित विषास बळी पडला आणि देश इंग्रजांच्या अधिपत्याखाली परतंत्र झाला. १८५७ ते १९४७ या काळात नानाविध वैचारिक कृतीमय क्रांतीच्या माध्यमातून पुन्हा एकदा या ज्ञान विज्ञानाचे माहेर असणाऱ्या भारतभूमीत १५ ऑगस्ट १९४७ रोजी स्वातंत्र्यसूर्य उगवला. अगणित क्रांतिकारक स्वातंत्र्यसेनानींच्या सार्थक आहुतींनी मांडलेला हा स्वातंत्र्य यज्ञ फलश्रुत झाला. दहादिशा लक्ष्यपूर्तीच्या अमृतानंदाने उजळल्या. गेली पंच्यातर वर्षे आपण याच स्मृतींना उजाळा देत मोठ्या जल्लोषात १५ ऑगस्ट हा दिवस स्वातंत्र्य दिवस म्हणून साजरा करतो. 

त्याच भावनावेगात सहज मनात येऊन गेलं, की स्वातंत्र्यपूर्व काळातील ती जिद्द,'मी देशासाठी काम केलं पाहिजे', अशी मनात उठणारी ऊर्मी आजही अस्तित्वात आहे का ? विचारांती हो असं लगेच उत्तरही मिळालं. आपल्या तीनही सशस्त्र दलाचे जवान ! कधी नैसर्गिक रचना, कधी तांत्रिक त्रुटी पण सैनिकांचा कर्तव्यावरचा विश्वास कधीच ढळत नाही. माझी एकेक कृती फक्त भारतरक्षणार्थ असेल ही जिद्द त्यांच्याकडे बघतांना सतत अनुभवायला मिळते. हाच अनुभव मोठ मोठ्या पगारांच्या नोकऱ्या नाकारून भारतास शस्त्र, शास्त्र विषयात स्वयंभू बनवण्याचे वेड धारण करणाऱ्या वरिष्ठ शास्त्रज्ञांच्या संदर्भातही आहेत. या सगळ्यांची या भारताविषयीची तळमळ बघितली की आपण निरुत्तर होतो. आजपर्यंत इतक्या वेगवेगळ्या माणसाना भेटलो आहे की देशासाठी काहीतरी करण्याची त्यांची जिद्द बघितली की अभिमान आणि हेवा वाटतो. व त्यांच्या कार्यप्रति नकळतपणे हात जोडले जातात. 

खरंतर विचारांची शृंखला तुटते जेंव्हा समोर येते सर्व सुखसोई उपभोगणारी, सुरक्षित जीवन जगणारी आणि तरीही या ना त्या कारणाने स्वातंत्र्य कसे उपभोगता येत नाही, याचाच शंख करणारी सामान्य माणसाची प्रतिमा. स्वातंत्र्य म्हणजे स्वतःच्या तंत्राने वागणे असा सोईस्कर अर्थ ठरवून मोकळी झालेली आजची आपली पिढी आहे. आज भारतीय स्वातंत्र्याचे अमृत महोत्सवी वर्ष पूर्ण करून शताब्दी कडे वाटचाल करणाऱ्या स्वातंत्र्याची अधोरेखित होत चाललेली ही व्याख्या बदलण्याची जबाबदारी आपण घेऊ शकतो का ?

हक्कांसाठी सतत हपापलेल्या पण कर्तव्यांना सोईस्करपणे डावलणाऱ्या आजच्या जनमानसात आम्हाला स्वैराचार नकोय आम्ही स्वनियमनांनी तयार केलेले तंत्र विकसित करु इच्छितो, ज्यायोगे समाजहित, पर्यायाने देशहित जोपासले जाईल. असे रुजवण्याचा प्रयत्न करण्याचे धाडस आपण करु या का ?

हजारो कृती, उदाहरणं म्हणून देता येतील. असे वैयक्तिक, सामूहिक नियम आपण करु शकतो, पण आजच्या दिवसापासून सुरुवात म्हणून एक नियम करु या. देव, देश, धर्म याच्यासाठी मी सदैव कार्य तत्पर असेल. सीमेवरील कठीण आणि नैसर्गिक परिस्थितीतही पाय रोऊन उभारलेल्या भारतीय सैन्याविषयी कृतज्ञता व्यक्त करण्याच्या हेतूने मी त्यांच्याप्रती सदैव आत्मीयता बाळगेन. चला स्वातंत्र्याची खरी व्याख्या रुजवण्याचा संकल्प करत जुन्याच उत्साहाने पण नव्या उमेदीने स्वातंत्र्यदिनानिमित्त होत असलेल्या ध्वजवंदनात सहभागी होऊयात. 

औरों का भी हित हो जिसमें, हम ऐसा कुछ करना सीखें ।

देश हमें देता है सब कुछ, हम भी तो कुछ देना सीखें ॥

सर्वेश