मज आवडते ही मनापासुनी शाळा..

मज आवडते ही मनापासूनी शाळा 

लाविते लळा ही जसा माउली बाळा 

बालभारतीच्या पुस्तकातील प्र.के अत्रे यांची ही कविता. शाळेत जाऊन आल्यापासून मनात सतत रुंजी घालत होती. शाळा हा शब्दच किती आनंद देणारा आहे. शाळा शाळेच्या आठवणी, शाळेतील शिक्षक, शाळेतील मित्र कुठेही भेटले तरी जो आनंद होतो तो वर्णन करण्याच्या पलीकडचा असतो. शाळेत असतांना असं वाटायचं की पटकन मोठं व्हायचे. नको तो अभ्यास, नको ती शाळेची कटकट आणि नको त्या परीक्षा पण तेच शाळेत एखादा कार्यक्रम असला की शाळेत जाण्याचा उत्साह थोडा जास्त असायचा आणि यावेळी पण त्याच उत्साहात शाळेत गेलो. शाळेत बदल झाला होता. बदल म्हणजे रंग, नव्या इमारती, स्वच्छता, नव्या प्रयोगशाळा पण नाविण्याचा स्वीकार करतांना शाळेने आपले जुनेपण आजही जपून ठेवले होते. बरेच शिक्षक आता निवृत्त झाले आहेत त्यामुळे नवे शिक्षक आणि त्या नव्या शिक्षकांच्या प्रति नव्या विद्यार्थ्यांचा आदरही तसाच होता आणि हे बघून समाधान वाटले. मराठी शाळेतील आपुलकी आणि व्यक्ती निर्माणाची प्रक्रिया ही जरा इतर शाळांपेक्षा वेगळी आहे. कारण आजही माझ्या शाळेत १५०० विद्यार्थी शिक्षण घेतात यातच शाळेचे वेगळेपण अनुभवता येतं आहे. 

जे संस्कार शाळेने केले ते शेवटच्या श्वासापर्यंत विसरत नाही ही शाळेची ताकद असते. ज्या वयात प्रार्थना, काही स्तोत्रे, पसायदान, वंदे मातरम शाळेने शिकवले त्याची आजही आवर्जून आठवण येते. शाळेतील स्नेहसंमेलन आणि इतर खेळाचे सामने असो वा इतर सांस्कृतिक कार्यक्रम, त्यातील मजा आणि आनंद काही औरच होता. आजही तीच ओळख अनेक शाळांनी जपली आहे त्यात केशवनगर माध्यमिक विद्यालय अग्रस्थानी आहे आणि कायमच राहील हे नुकत्याच आलेल्या अनुभवातून लिहितोय. 

शाळेत असतांना शिक्षकांचा वेगळाच धाक आणि शिस्त होती. तसे  सर्वच शिक्षक विद्यार्थ्यांशी प्रेमाने वागतात. जर मस्ती केली आणि अभ्यास केला नाही तर शिक्षाही करत असत. ती त्यांची एक जबाबदारी असते आणि कर्तव्यही. कारण याच त्यांच्या शिस्त आणि कर्तव्यातून उद्याचा एक चांगला नागरिक तयार होणार असतो. सगळेच शिक्षक तत्परतेने आणि जाणीवपूर्वक विद्यार्थ्यांसाठी प्रयत्न करत असतात. सगळ्याच विद्यार्थ्यांना आपल्या शिक्षकांबद्दल मान-सन्मान असतो आणि तो आजही राखला आहे. आज या माध्यमातून अनेक शिक्षक जुळले आहेत आणि त्यांच्याशी प्रसंगी बोलतांना आजही लहान व्हावेसे वाटते आणि पुन्हा शाळेत आणि वर्गातील बेंचवर बसावेसे वाटते खरंतर शाळेत आणि वर्गात गेल्यावर जेव्हा सरांनी फोटो काढला त्यावेळी नकळत डोळेच पाणावले आणि सहज वाटून गेलं की लहानपण देगा देवा. आजही आपल्या जवळपास राहणारे शिक्षक भेटले आणि त्यांची आपली प्रत्यक्ष भेट जरी झाली तरी आनंदच होतो आणि त्यांना आपली प्रगती कळल्यावर ते आवर्जून म्हणतात. आम्ही शिकविले आणि तुम्ही शिकलात म्हणून तुम्ही एवढे मोठे झालात. कारण त्यांनाही आपल्या विद्यार्थ्यांबद्दल आपुलकी आणि अभिमान वाटतो.

शालेय शिक्षण पूर्ण होऊन १४ वर्षे आणि अधिक उलटली. पण शाळेतल्या आठवणी तशाच आहेत. शाळा आणि शाळेतील शिक्षक हे रसायन कायमच वेगळे असतात. आजही शाळेच्या आठवणीत प्रत्येकजण रमून जातो. ही आठवणींची साठवण कायम असते. कारण शाळा आणि शाळेच्या आठवणी या प्रत्येकाला हव्याहव्याशा असतात. जेव्हा शाळेत गेल्यावर समोर विद्यार्थी गणवेश घातलेले बघितले आणि सहज भूतकाळातील शाळेचे दिवस आठवले आणि पुन्हा त्या आठवणींच्या गावी काही वेळ स्थिरावत पुढच्या कामाला लागतो. कारण शाळेचे ते दिवस परत येत नाही पण आठवणींच्या माध्यमातून कायमस्वरूपी स्मरणात असतात आणि याच कवितेत कवी म्हणतात, 

पसरवा नाव शाळेचे,चहूकडे 

मग लोक बोलतील धन्य धन्य ती शाळा 

जी देशासाठी तयार करिते बाळा 

लाविते लळा ही, जसा माउली बाळा

मज आवडते मनापासुनी शाळा 

 

✍️ सर्वेश फडणवीस

Keshavnagar High School,Nagpur